Santrifüj cihazı, “Santrifüj” kelimesi, Fransızcadan türemiştir “merkezkaç” anlamına gelen “centrifuge” sözcüğünün Türkçedeki karşılığıdır ve okunuşudur.
Latince “merkez” anlamındaki “centrum” ve “kaçış” anlamına gelen “fuga” sözcüklerinin birleştirilmesi ile türetilerek oluşmuştur. “Orta yuvarlak, merkez” anlamındaki “santra” kelimesi ile de bağlantılı bir sözcük olarak günümüzde halen kullanılmaktadır.
Santrifüj neden oluşur ?
Laboratuvarlar santrifüjü, yüksek hıza sahip motordan oluşur. Devirdaim yaparak döner. Motoru, kafesi, dönme mili, rotor, kapaktan oluşan bu makine elektrik ile çalışmaktadır. Rotor, cihazda üst kısımda dönen kafestir. Motorun voltaj ve elektrik desteğini azaltıp çoğaltarak hızını ayarlayan potansiyometrelerden oluşur. Rotorun hızı potansiyometrelerle sağlanır; fakat yüksek hızda dönerken tüplerin ağırlığına bağlı olarak rotorun hızı değişmelidir. Rotor kafesinin üzerinde kovalar, tüpler kutlar bulunur. İşlem yapılırken tüp vb. nesnelerin kırılmasını önlemek için yumuşak yastıkçıklar vardır.
Çalışma Prensibi
İçine yerleştirilen karışım ve çözeltileri birbirinden ayırmaya yarayan cihazdır, makinedir. Ayırma işlemi, malzemenin olduğu kap, kutu veya tüpün yüksek bir hızda dönmesi ile gerçekleşir. Santrifüjdeki dönme işleminde tüpte bulunan maddelerden; kütlesi ağırlığı fazla olan maddeyi kabın dışına doğru iter.
Bu olay merkezcil kuvvet ile fiziksel olarak çözümlenebilir.
Santrifüj ekipmanı labaratuarlarda en çok kullanılan malzemedir.
Santrifüj cihazı kullanılırken dikkat edilecek birçok gerekli şey vardır.
Bunlardan en önemlisi düz bir zeminde çalıştırma prensibidir.
Santrifüj cihazları ve çeşitleri nedir ?
Masaüstü Santrifüjler: Küçük tezgah alanlarında kullanılır. Araştırma konularına göre farklı uygulamalarda da kullanılabilir. Üniversitelerde eğitim amaçlı kullanılır.
Soğutmalı Santrifüjler: Canlı hücreler veya proteinler gibi sıcaklığa duyarlı olan maddelerin ayrıştırılmasında kullanılır.
Klinik Santrifüjler: Serum,plazma,kan hücreleri ve diğer vücut sıvılarının ayrıştırılmasında kullanılır. Kliniklerde kullanılabilir.
Mikrosantrifüj: Genellikle laboratuvar ortamlarında kullanılır. Yaygın olarak kullanımı sabittir.
Vakumlu Santrifüjler: Numunelerin konstantre edilmesinde kullanılır, ayrıştırılması için kullanılan fonksiyonlu santrifüj cihazı türüdür. Kullanımı diğerlerine göre ayrıntılıdır.